UMUTSUZ GENÇLİĞİN CAN(!) SİMİDİ: BORSA, KRİPTO PARA

Pandeminin de etkisiyle 2020'de zorlu koşullarla karşılaşan Türkiye ekonomisi için 2021 yılı da kolay geçmiyor. Gittikçe derinleşen krizden bir türlü kurtulamayan ülkemizde geniş bir kitlenin en önemli sorunu işsizlik ve borçlar. Genç nüfus oranının yüksek olması nedeniyle bu krizin ağır yükünü de hayata yeni yeni adım atacak olan gençler daha fazla yükleniyor. İstatistiklere göre Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2021 yılı Şubat ayında bir önceki aya göre 250 bin kişi artarak 4 milyon 236 bin kişi oldu. Bu milyonların içinde üniversite mezunu olup da işsiz durumda olanlar ise 1 milyon 88 bine karşılık geliyor. Yani her 4 işsizden 1’i üniversite mezunu.

Hal böyle olunca da gençler hayata atılmanın, para kazanmanın alternatif yollarını arıyor. Yola çıkarken de onlara kolay, kısa yoldan, daha da zaman kaybetmeden nasıl para kazanırım sorusu eşlik edince imdada(!) hemen borsa ve kripto para yetişiveriyor.

Borsa İstanbul'da son bir yılda yatırımcı sayısı hızla artarken, 30 yaş altı genç yatırımcı sayısındaki artış da dikkat çekiyor. İstatistiksel verilere göre Ocak 2020'de 81 bin 358 olan 30 yaş altı yatırımcı sayısı, Ocak 2021'de % 340 artış ile 357 bin 653'e yükseldi.

Sayısal veriler oldukça çarpıcı; ancak haberler, ekonomistler bu sayısal verileri sadece istatistiksel bir veri olarak telaffuz ederken koca bir gerçeğin ya farkında değiller ya da 3 maymunu oynamak işlerine geliyor. Oysa nasıl görmezden gelinir GENÇLİĞİN ÜMİTSİZLİĞİ?

Hoş, birçoğuna göre bu gençler Y ve Z kuşağında dolayısıyla üretmeden tüketmeye, kolay yoldan zengin olmaya, konfor alanlarından çıkmadan para kazanmaya yatkınlar. E bir de dijital dünya bu gençlerin elinde bütün gün bilgisayar başında kripto zengini olmak için klavye tuşlamak işlerine geliyor olsa gerek… Ama öyle değil işin aslı. Bu bahaneler sadece kafamızı kuma gömmek için.

İşin aslı şu ki gençlik, Ümitsiz ve Kaygılı. Tüik anketlerinde “İş olsa çalışırım ama iş bulma ümidim yok.” diyenlerin sayısı oldukça fazla. Üniversiteli gençlerin büyük bir kısmı diplomasının işe yaramayacağını düşünüyor. Bu çaresizlik psikolojisiyle küçük birikimlerini borsaya, kripto paraya bağlayan gençler günden güne daha derin bir depresyonun içinde kayboluyor.

Gözden kaçırılan bir başka nokta ise, gençlerin var oluş çabası. Birçok genç iş bulamadığı için mahalle baskısı görmekte. “Ne zaman iş bulacaksın?, “O kadar okudun boşa mı?”,“ Sen daha atanamadın mı?” vb. sorularla sürekli psikolojik baskı gören gençler itibarsızlaştığını düşünerek takdir edilme, onaylanma, bir şeyleri başarma ve ben de varım, beni görün duygusuyla yeni arayışların peşine düşmekte. Bu arayış sürecinde küçük paraların ilk başta kazandırması onlara doğru yolda olduğu hissini verse de ani kayıplar, mevcut paranın tamamının bir gecede gitmesi, borsadaki hareketliliğin sürekli takip edilmesinin getirdiği kaygılar ve en kötüsü bu iniş çıkışların yarattığı adrenalin bir zaman sonra gençlerimiz için tehlike teşkil edecektir.

Gençleri bu tehlikeli girdabın içinden çıkarmanın yolu da istihdam politikalarının iyileştirilmesidir. Gençler kolay yoldan, oturduğu yerden zengin olma hayali kurmuyor; geleceğini garanti altına almak istiyor. Onları görün, duyun, anlayın artık.

UMUDU YANLIŞ YERDE ARAYAN GENÇLER İÇİN DE KISSADAN BİR HİSSE:

Bir köy yakınında çok sayıda maymun yaşıyormuş. Bir gün köye bu maymunları satın almak için bir tüccar gelmiş ve maymunların tanesini 100 Dolar’a satın alacağını söylemiş. Köylüler adamın deli olduğunu düşünmüş. Akıllı biri başıboş maymunların tanesine niye 100 Dolar ödesin ki? Buna rağmen köylülerden birkaçı üç beş maymun yakalayıp tüccara vermiş ve maymun başına 100 Dolar almış. Bu haber kısa zamanda tüm köye yayılmış ve köylüler maymunları yakalayıp tüccara satmaya başlamış. Birkaç gün sonra tüccar maymunun tanesini 200 Dolar’a alacağını ilan etmiş. Köylüler kalan maymunları yakalamak için koşuşturmaya başlamışlar ve kalan maymunların adedini 200 Dolar’dan tüccara satmışlar. Daha sonra tüccar maymunların tanesini 500 Dolar’a alacağını duyurmuş. Köylülerin uykusu kaçmış. Maymunlar azaldıkça bulması zorlaşıyor gece gündüz demeden maymun yakalamaya çalışıyorlarmış. Kalan 6-7 maymunu da zor bela yakalayıp maymun başına 500 Dolar’ı almışlar. Köylüler merak içinde yeni duyuruyu beklerken tüccar bir hafta için evine gideceğini ve dönüşte maymunun adedini 1000 Dolar’a alacağını söylemiş, maymunların bakımı için de yanında çalışan elemanını görevlendirmiş. Köylüler tüccar gelene kadar maymun toplama çabasına girseler de nafile ormanda hiç maymun kalmamış. Çaresiz, üzgün, mutsuz tüccarı beklerken köye bir haber yayılmış. Tüccarın bıraktığı elemanı köylülere elindeki maymunları gizlice tanesi 700 Dolar’dan satabileceğini söylemiş. Köylüler hesaplamış tüccar maymunun tanesini 1000 Dolar’a alacağına göre, maymun başına 300 Dolar kar elde edecekler. Ertesi gün tüm köylüler maymun kafesi önünde kuyruk olmuşlar. Tüccarın elamanı maymunların hepsini adedi 700 Dolar’dan köylülere geri satmış. Zenginler topluca maymun satın alırken fakir köylüler bir umutla maymun alabilmek için tefeciden borç para almışlar. Maymunlarına gözü gibi bakan köylüler başlamışlar tüccarın yolunu gözlemeye. Günler günleri kovalamış fakat gelen giden kimsecikler olmamış. Köylüler hemen tüccarın elemanına koşmuşlar ki ne görsünler eleman da kaçıp gitmiş. Ellerinde hiçbir işlerine yaramayan başıboş maymunlar, kaybettikleri paraları ve borçlarıyla ortada kalmışlar. Kripto para, Bitcoin, Borsa da bu maymun ticareti işi gibi, birçok insanı batırırken, birkaç kişiyi zengin edecektir. (Kaynağı bilinmeyen internet alıntısıdır.)